Mançurya, Çin’in, bugün Kuzey doğu Çin denilen bölgesinin eski adı. İ.S. I. yy.’da türk-moğol kökenli göçebeler Mançurya’ya geldiler ve yerleşik düzene geçtiler. XIII. yy.’ın başında Mançurya’ya iyice yerleşen Moğollar Pekin’de iktidarı ele geçirdiler, ancak daha sonra Ming döneminde etkinliklerini yitirdiler. XVI. yy.’ın sonunda tunguz kökenli bir göçebe lideri olan Nurhaçı, Mançurya’nın kuzey halk-lannı birleştirerek Mingler’e karşı savaşa girişti. 1644’te mançurya hanedanı bir saltanat kavgasından yararlanarak çin tahtını ele geçirdi ve 1911’e kadar egemenliğini sürdürdü (Çingler hanedanı). Mançuryalılar Çin’de askeri bir aristokrasi oluşturdular ve kimi geleneklerini kabul ettirdiler (saçların örülmesi gibi), Mançurya’ da kalanlarsa Çinliler’in göçüyle eridiler. Bunun sonucu olarak Mançurya ile Çin arasında uzun süreli bir birleşme gerçekleşti. Ülke, Rusya ve Çin arasında birçok anlaşmaya konu oldu. 1689’da Nerçinsk antlaşması, Amur ırmağını Rusya-Mançur-ya sınırı olarak saptadı. 1860’ta, Çin, bir miktar toprağını, denizaşırı bir üs isteyen Rusya’ya bırakmak zorunda kaldı. Sınır, Vladivostok’un G.’inde denize ulaştı. 1895’ten başlayarak Mançurya, uluslararası siyasette önemli bir rol oynadı. Çin toprağı olmakla birlikte, Ruslar ile Japon-lar’ın Mançurya’da gözü vardı. 1896’da Rusya, Vladivostok’u, Transsibirya’ya bağlamak amacıyla, Mançurya’nın içinden geçecek bir demiryolu yapma hakkını elde etti, demiryolunun yönetimi de*Rusya’ ya bırakıldı. 1897’de de Port-Arthur ve Dairen (bugün Dalian) arazisinin kendisine verilmesini sağladı (bu ayrıcalığın Japonya’ya verilmesini büyük devletler iki yıl önce reddetmişlerdi). 1905’te, Güney Mançurya’da cerayan eden bir savaş sonunda Japonya’nın Rusya’ya karşı kazandığı zafer, bu ülkenin, Portsmouth antlaşması ile fiilen Rusya’nın yerini almasını sağladı. Mançurya, gerçekte, rus ve japon olmak üzere iki etki alanına bölündü ve Çin’in bütünlüğünü savunan ABD dışındaki büyük devletlerin onayıyla anlaşmalar yapıldı (1907-1910).
1924’te, SSCB, Mançurya’daki bütün ayrıcalıklarından vazgeçtiğini resmen ilan etti ve meydanı Japonya’ya bıraktı. 1911′ deki Çin devrimi’nden sonra Japonya, hemen hemen bağımsız duruma gelmiş olan yöneticilerin ve iç güvenliği sağlayan eski haydut Cang Zuolin’in eline düşen bu ülkeyi kolaylıkla protektora durumuna getirdi.
Bununla birlikte Japonlar, Çankayşek’ in ülkeyi birleştirmeye yönelik eylem ve Cang Zuolin’in oğlunun sürdürdüğü mücedeleyle karşılaştılar. 1931’de, Mukden (bugün Şınyang) yakınında Güney Mançurya demiryoluna yapılan bir sabotaj, Ja-ponlar’ın savaşa girmeleri için yeterli bir bahane oldu; Japonlar Mançurya’ya asker çıkardılar ve bölgeyi işgal ettiler, cinli yöneticileri ülkeden attılar ve Milletler cemiyeti tarafından kınanmalarına rağmen, kendilerine bağlı Mançukuo* devletini kurdular (1932). 1776’da geniş çapta başlayan ve 1920’den sonra güneyde sistemli bir yerleşime dönüşen cinli göçünden sonra, bu kez önemli ölçüde bir japon ve koreli göçü başladı. 1945’te sovyet ordusu Mançurya’ya girdi, Port-Arthur ve Dairen dışında ülkeyi Çin’e bıraktı. Bunun üzerine Çankayşek’in orduları Kuzey -doğu’nun başlıca merkezlerine yerleştiler. Fakat, komünistler, milliyetçilere karşı giriştikleri karşı saldırıyı Mançurya’dan başlattılar. 1948’de komünistlerin bu bölgede elde ettikleri başarılar, kesin zaferin habercisi oldu. 1949’dan sonra Mançurya, Çin’in en önemli iktisadi yöresi durumuna geldi,