Matruşka Nedir? Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Matruşka, Rus kültüründe çıkıp dünyanın her tarafında bilinen bir oyuncak türüdür. Ahşaptan yapılan bu oyuncaklar, çeşitli renk ve şekillerde boyanan bu kadın figürlerini açtıkça içinden bir yenisi ve bir yenisi çıkar. Oymacılık ve sanat açısından Rusya’nın ruhudur bu bebekler.
Bunların nasıl ortaya çıktığıyla ilgili çeşitli hikayeler vardır. Bu hikayelerden en çok itibar edileni, bebeklerin 1890’lı yıllarda Moskova yakınlarındaki Abrentsevo çocuk eğitim atölyesinde ortaya çıktığına dair olanıdır. Atölyenin sahibi olan Sava Mamontov, hayatını sanata adamış bir tercümandır. Bu yıllarda Rusya büyük bir gelişim içindedir. Yeni akımlarla birlikte yeni sanatçılarda yetişmektedir ve bu sanatçılar Mamontov’un atölyesinde çalışmaktadır.  Bu adamın tek hedefi ise ülke çapında yeni bir stil yaratmaktır. Bir cumartesi günü yapılan geleneksel toplantılardan birinde, Japon  bilge Fukurama’nın Honşu Adası’ndan getirilen iç içe geçmiş ahşap figürlerini görür. Bu atölyede yetişen sanatçılardan biri olan Sergey Malyutin bunlardan çok etkilenir ve bu figürlerin bir benzerini yapmaya karar verir. İlk oluşturduğu matruşka 8 bebekten oluşmaktadır.  En büyük bebek horoz tutan ve geleneksel kıyafetler içinde bir annedir. Sonraki bebekler kızlar ve erkek çocuklarından  oluşmaktadır. En küçük bebek ise kundaktaki bir bebektir. O dönem çok popüler isimler olan  Matryona ve Matryoshka bu bebeklere verildi. Mamontov’un eşi doksanlı yıllarda bu bebekleri bir gösterimde sergiler ve bu bebekler çok büyük ilgi görür. Bunun üzerine ülkenin bir çok yerinde üretilip dünyanın bir çok ülkesine gönderilir.

Genelde Üzerinde geleneksel kıyafetleri bulunan ve güçlü görünen anne figürleri resmedilir. Zaten bebeklerin isimlerinin kökeni de hikayede bahsettiğim gibi Matryona isminin kökeninde bulunan Latince ‘mater’ kelimesinden gelmektedir. Bilindiği gibi bu kelime anne anlamına gelmektedir. Matruşkalar  anneliğin, sağlığın, bereketin, merhametin ve doğurganlığın sembolüdür. Sovyet Rusya’nın  yıkılmasından sonra büyük ilgi görmüşlerdir. Bu bebekler genelde tek sayıdan oluşuyorlar ki bunun sebebi Ruslar tek sayıların uğuruna inanmaktadır.