Srinivasa Ramanujan (mathematician) Matematikçi
Ramanucan, Srinivasa (d. 22 Aralık 1887, Erode – ö. 26 Nisan 1920, Kumbako-nam, Hindistan), sayılar kuramına birçok katkıda bulunan ve partisyon fonksiyonuna ilişkin önemli buluşları olan Hintli matematikçi.
Daha 15 yaşındayken G. S. Carr’ın iki ciltlik Synopsis of Elementary Results in Pure and Applied Mathematics (1880-86; Soyut ve Uygulamalı Matematikte Temel Bilgiler Özeti) adlı yapıtını okuması, Rama-nucan’ın yaşamında bir dönüm noktası oldu. Matematiğin 1860’lara değin gelişimini içeren bu kitaptaki 6 bini aşkın teoremin tümünü kanıtlayan Ramanucan yeni teoremler ve yöntemler geliştirdi. 1903’te Mad-ras Üniversitesi’nden burs kazandı, ama matematikten başka hiçbir konuyla ilgilenmediğinden başarısız oldu ve bursu ertesi yıl kesildi.
Ramanucan’m ilk makalesi Journal of the lndian Mathematical Society’dc (Hindistan Matematik Derneği Dergisi) 1911’de yayımlandı. Aynı dergide üç yıl içinde 11 makalesi daha yayımlanan Ramanucan, 1913’te ünlü İngiliz matematikçi Godfrey H. Hardy ile yazışmaya başladı. Olağanüstü yeteneğinden etkilenen Hardy’nin çağrısı üzerine, Cambridge Üniversitesi’ne bağlı Trinity College bursuyla 1914’te İngiltere’ye giden Ramanucan, Hardy’den özel ders aldı. ayrıca Hardy ile birlikte birçok makale yazdı.
Ramanucan’m hemen tümüyle kendi kendine çalışarak kazandığı matematik bilgisi şaşılacak düzeydeydi. Kendinden önceki katkılardan tümüyle habersiz olmasına karşın, sürekli kesirler konusundaki bilgi ve ustalığı, Hardy’nin deyimiyle, dünyadaki tüm matematikçileri aşacak düzeydeydi. Riemann serilerini, eliptik integralleri, hi-pergeometrik serileri ve zeta fonksiyonuna ilişkin eşitlikleri kendi.başına geliştirmiş, ıraksak serilere ilişkin özgün bir kuram ortaya koymuştu. Buna karşılık, düzenli bir matematik eğitimi görmemiş olmasından kaynaklanan temel bilgi eksiklikleri de şaşılacak düzeydeydi. Örneğin ikikatlı dönemli fonksiyonlar, ikilenik biçimlerin klasik kuramı ya da Cauchy teoreminden tümüyle habersizdi; matematiksel bir kanıtın nitelik ve koşullarına ilişkin bilgisi ise çok yetersizdi. Bu nedenle, asal sayılar kuramına ilişkin teoremlerinin büyük bölümü, çok parlak görüşler içermelerine karşın, tümüyle yanlıştı.
İngiltere’de önemli çalışmalar gerçekleştiren Ramanucan’m özellikle sayıların partisyonu konuşunda önemli buluşları vardır. Makaleleri İngiliz ve kıta Avrupa’sı dergilerinde yayımlandı. Royal Society üyeliğine seçilen ilk Hintli bilim adamı oldu (1918).
1917’de vereme yakalanan Ramanucan. hastalığının ağırlaşması üzerine 1919’da ülkesine döndü. Geniş kitlelerce tanınmayan, ama matematikçilerin Leonhard Euler (1707-83) ve Kari Jacobi’den (1804-51) bu yana benzeri görülmemiş olağanüstü bir deha olarak kabul ettikleri Ramanucan öldüğünde henüz 33 yaşındaydı.