Yusuf Akçura Kimdir – Biyografisi – Yaşamı

Yusuf Akçura (Doğum; 1876 Vefatı; 1955). Türkçülük hareketinin öncel gelen isimlerinden birisi olarak düşünür ve tarihçisi Vusul Akçura, Türk milliyetçiliğinin Osmanlı Devleti’ni dağılmasından muhafaza ederek koruyabileceğini savunanlardan birisi olmuştur.

Yusuf Akçura 2 Aralık 1876’da Rusya’nın Simbirsk (sonradan Ulyanovsk) kentinde doğdu. Tüc­car ve sanayici olarak babası ölünce, annesiyle bir­likte 1883‘te İstanbul’a gitti. 1894’te Harbiye Mek- tebine girdi. Kurmay öğrencisiyken Jön Türkler’e katıldığı gerekçesiyle 1896’da tutuklandı; divanı­harptı? yargılanarak Trablusgarp’a sürüldü. 1898 de bağışlandıktan ardından Trablusgarp’ta oturmaya zorunlu kılındı. Ertesi yıl Ahmed Ferid’le (Tek) bir­likte Paris’e sıvıştı. Orada Jön Türkler’in önde gelen adlarıyla tanıştı ayrıca Siyasal Bilgiler Okulu’nda öğre­nim gördü. 1903‘te Rusya’ya dönerek Kazan’da öğretmen olarak çalıştı. Bu arada Mısır’da yayımla­nan Jön Türk dergilerine konular gönderdi. 1904’te Türk gazetesine yolladığı “Üç Tarz-ı Siyaset” başlıklı üç makalesi Jön Türkler arasındaki tartış­maları alevlendirdi. Bu makalelerde Osmanlı Dev­leti nin Önünde “Osmanlıcılık”, “İslamcılık” ve “Türk milliyetçiliği” mensup olmak üzere üç seçenek bulundu­ğunu, devletin bütünlüğünün Türk milliyetçiliği görüşünün benimsenmesiyle korunabileceğini savundu. Türk gazetesinin başyazarı Ali Kemal ile Ahmed Ferid beylerin yanıtlarıyla tartışma geniş­ledi. Daha sonra bu makaleler yanıtlarla birlikte, gene Üç Tarz-t Siyaset (1907; yb 1976) adı altında kitap şekline getirildi.

Rusya Türkleri dolaylarıda Türkçülüğün yayılması için da çalışan Yusuf Akçura, 1905 Rus Devrimi sırasında Umum Rusya Müslümanları İttifakı isimli siyasal partinin kurulmasına liderlik etti. İttifakın. Kadetler’le (Anayasaa Demokratlar) işbirliği yap­masını sağladı; 1906’da Kadetler’le ilişki kurması gerekçe gösterilerek tutuklandı. Çarlık rejiminin artan baskılan karşısında, 1908’de II. Meşrutiyet ilan edildikten sonra İstanbul’a geçti. Türk Demeği, Türk Ocağı gibi Türkçü örgütlerin kurucuları ara­sında yer aldı; Türk Ocağı’nm yayın organı Türk Yurdu dergisinin yayımım üstlendi. Milli Meşruti­yet Fırkası, Milli Türk Fırkası gibi Türkçü partilerinkuruluşuna katıldı. Bir yandan da Darülfünun (son­radan İstanbul Üniversitesi) ve Mekteb-i Mülkiye-i Şahane’de (bugün Siyasal Bilgiler Fakültesi) siyasal tarih eğitimleri verdi. Türk Yurdu dergisinde yazdığı makalelerde, toplumun gelişmesinde ekonomik etkenlerin önemini vurguladı. Türkçülük konusundaki görüşlerini yıl çalışmalarıyla da destekledi. Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara’ya yol aldı. 1923’ten sonra İstanbul ayrıca Kars milletvekili olarak TBMM’de bulundu; üniversitede ders vermeyi de sürdürdü.

12 Mart 1935’te İstanbul’da öldü.

Doğu sorunu, Osmanlı Devleti’nin dağılma dönemi, Avrupa düşünce ortamı, siyasal tarih ” alanlarında yapıtları olan Akçura, Türk Yılı (1928) adlı derlemesinde Türkçülük hareketinin kaynakla-; nm ve gelişimini inceledi. İlgili yayımlanan en önemli araştırma François Georgeon’un Aux Origines du Nationalisme Turc: Yusuf Akçura (1980; Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri-Yusuf Akçura, 1986) isimli | kitabıdır.