Barbaros Hayrettin Paşa kimdir hayatı seferleri

Barbaros’un babası Yakup Bey, Eceova’lı (Eceabat) bir sipahiydi. Fatih’in Midilli Seferi’ne katılmış (1462), Banova köyü kendisine tımar olarak verilince Midilli’ye yerleşmiş­ti. Yakup Bey’in dört oğlu vardı: İshak, Oruç, Hızır ve İlyas. Hepsi de­nizci olan bu çocuklardan Hızır, tarihe Barbaros adıyla geçti. Bu adın, sakalının kırmızı olması dolayısıyla (İtalyanca Barbarossa, kızıl sakal anlamına gelir) veya ağabeyi Baba Oruç’un adının Barbaros biçiminde değişikliğe uğramasıyla ortaya çıktı­ğı ileri sürülür.

Oruç Reis ve Hızır Reis, önce Ege adalarında ticaret yapıyorlardı. Bir sefer sırasında Oruç Reis Trablus-şam’a giderken Rodos şövalyelerinin baskınına uğradı, kardeşi İlyas öldürüldü, kendisi de esir düştü. Hızır Reis, ağabeyini kurtarmak için şövalyelerin elinde bulunan Bodrum’a git­ti, ağabeyi kurtulunca tekrar Midil­li’ye dönerek ticaret işini sürdürdü.

Yavuz Sultan Selim tahta geçince, tahtın vârisi olan kardeşi şehzade Korkut’a karşı askerî tedbirler alın­dı; Antalya sancakbeyi olan Korkut’un Mısır sultanının yanına kaçmasın­dan korkuluyordu. Onun için deniz­cilerin Anadolu kıyılarında dolaşma­sı yasaklandı. Oruç Reis, Korkut’un adamıydı, Mısır sultanının hizmetine girdi. Barbaros da 1510’da Trablusgarp ile Tunus arasında bulunan Cerbe Adası’na giderek Oruç Reis ile bu­luştu. İki kardeş, kazançlarının beş­te birini vermek, buna karşılık Tu­nus Limanı’ndaki Halk el-Vâd Kalesi’nde barınmak üzere Tunus sultanı Muhammet V ile anlaştılar ve bu se­fer Akdeniz’de korsanlığa başladılar.

 

Cezayir Kuşatması

1516 yılında, 12 teknelik bir filo ile İspanyolların elindeki Cezayir’i ku­şattılar. Tlemsen’de İspanyol ve Araplarla yapılan savaşta Oruç Reis şehit oldu. Cezayir?i ele geçiren Hı­zır Reis burada bir hükümet kurarak başına geçti. Cezayir emirliği süresin­ce Araplara ve İspanyollara karşı mü­cadele etti. 1519’da Osmanlı padişa­hı Yavuz Selim’den kendisini desteklemesini istedi. Bunun üzerine ken­disine emirlik beratı, hil’at ve sancak­la birlikte harp malzemesi gönderil­di. 1524’te Cezayir’de iç huzursuzluk başlayınca Hızır Reis buradan ayrıl­dı ve Avrupa kıyılarına seferler dü­zenlendi. Kuzey Afrika’da Böna ve Konstantin şehirlerini aldı. Bu başarıları Cezayirlilerin onun tarafına geçmesini sağladı (1527) ve Barbaros yeniden Cezayir’e egemen oldu. İspanya’daki 70 bin Endülüslü Müslüman?ı Cezayir’e taşıdı. Bu arada Andrea Doria Osmanlıların elinde bulunan İnebahtı, Balyabadra (Patras) ve Ko­ron kalelerini kuşatmıştı. “Kanunî Sultan Süleyman’ın yardım istemesi üzerine yola çıkan Hızır Reis Sardinya, Elbe, Cenova ve Sicilya kıyıları­nı yağmalayarak Mora Yarımadası’ndaki Navarin Limanı’na geldi. Bura­da kaptanıderya Kemankeş Ahmet Paşa ile buluşarak İstanbul’a geçti. Bunu duyan Andrea Doria korkarak İtalya’nın Brindizi Limanı’na sığındı. Barbaros’u kabul eden padişah, kaptanıderyalığa atanması için onu Halzlep’te seferde bulunan sadrazam İb­rahim Paşa’ya gönderdi. Barbaros Gelibolu kaptanıderyalığı ve Cezayir beylerbeyliği hil’atım giyerek Hayret­tin Paşa adını aldı ve hemen İstan­bul’a döndü (1534). Tunus’u almak üzere 80 kadar gemiyle Akdeniz’e açıldı, Halk el-Vâd Kalesi’ni, Tunus’u ele geçirdi. Burada, Andrea Doria ko­mutasındaki 24 bin kişilik Haçlı do­nanmasıyla karşılaşmak zorunda ka­lan Hayrettin Paşa çok sayıda kayıp vererek İstanbul’a döndü. 1536’da ye­ni bir donanmayla Akdeniz’e açıldı. Venediklilerin egemenliğindeki Syra (Şira), Egina (Ekin), Kasos (Kaşot) v.d. adaları zaptetti.

 

Akdeniz’de Osmanlı egemenliği

Venediklilerin bu yerleri geri almak için Andrea Doria yönetiminde dü­zenledikleri Haçlı donanmasıyla Preveze’de karşılaştı, -‘Haçlıları ağır bir yenilgiye uğrattı: *Preveze Zaferi (28 Eylül 1538). Bu zafer Osmanlıların Ak­deniz’deki egemenliğini güçlendirir­ken Hıristiyan âlemini de Barbaros’­un üstünlüğünü kabul etmek zorun­da bıraktı. Bunun üzerine Karl V, Barbaros’a Kuzey Afrika hükümdar­lığını önerdi. Önerisi reddedilince Cezayir’e saldırdı (1541). Fakat yenil­giye uğradı. Kanunî’nin Kari Ve kar­şı Fransa kralı François I ile anlaş­masından yararlanan Hayrettin Paşa donanmasıyla İtalya’ya geldi. Burada 40 parçalık Cezayir donanması da ona katıldı. 1543’te Nice’i zapt ederek Fransa Seferi’ni başarıyla sonuçlan­dırdı ve Kari V’i François I ile Crepy Antlaşması’nı yapmak zorunda bırak­tı. Akdeniz’de Osmanlı egemenliğini sağlamlaştıran Barbaros, 1544’te İs­tanbul’a geldi ve bir daha sefere çık­madı. Beşiktaş’ta öldü. Aynı yere gö­mülen Barbaros’un türbesinin yakı­nına 1944’te bir heykeli dikildi ve bu­raya Barbaros Meydanı adı verildi.